/
    • pompoenen te koop.

      Ik was er bijna voorbij gereden. In de voortuin van een verlaten huis in een afgelegen, rustige straat stond een krat pompoenen met een geldkistje en een bordje: "€1.50, allemaal eetbaar". De straat was leeg, ik weet zeker dat er niemand keek. De pompoenen lagen voor het oprapen. Dus heb ik 20 minuten rondgefietst om geld te kunnen wisselen voor die €1.501.

      Eenmaal thuis viel een belangrijk kwartje. Als ik de pompoenen tegen was gekomen onderweg naar het station, was ik niet eens gestopt: dan moet ik naar werk: belangrijk, druk druk! Maar ik had vrij en dus geen haast: ik had de tijd om aardig te zijn voor de aanbieder van de €1.50-pompoen en zijn vertrouwen in de mensheid (mij) te belonen. Financieel gezien was 20 minuten verspillen om €1.50 te kunnen wisselen onzin: ik moest 's middags toch nog boodschappen doen en had pompoen op mijn lijstje kunnen zetten.  

      Een mooi onderzoek van Darley & Batson verklaart mogelijk waarom ik toch 20 minuten lang geprobeerd heb geld te wisselen. In hun onderzoek werd theologie studenten gevraagd een speech te geven in een ander gebouw dan waar ze zich op dat moment bevonden. Onderweg kwamen ze een zieke bedelaar (acteur) tegen. De helft van de studenten was verteld dat ze zich moesten haasten. Studenten die dachten dat ze geen haast hadden stopten significant vaker om de bedelaar te vragen of hij hulp nodig had.Darley & Batson concluderen:

      That ethics becomes a luxury as the speed of our daily lives increases is at least an accurate description

      Als we minder haasten worden we blijkbaar van nature een beetje aardiger. Laten we nou in Nederland zo'n beetje de meeste vrije tijd ter wereld hebben. Deze grafiek laat zien dat Amerikanen 18% meer verdienen dan wij, maar dat ze daar wel 30% meer uren voor moeten maken: een Amerikaan werkt gemiddeld 7 uur per week meer dan een Nederlander. Dat is bijna een dag extra vrije tijd per week. Genoeg tijd om niet te hoeven haasten dus.

      Als we het minder druk hebben, hebben we meer tijd om aardig voor elkaar te zijn. Als je 60 uur per week op je werk zit en de rest van de tijd je boodschappen & huishouden moet regelen, is er weinig tijd om 20 minuten naar wat kleingeld te zoeken. Ik werk gelukkig minder dan 60 uur per week, maar heb toch de neiging de hele week vol te plannen. Lekker druk: altijd bezig. Maar blijkbaar word ik van dat gehaast niet een aardiger persoon.

      Meer vrije tijd, dus minder gehaast, maakt je aardiger en aardig zijn maakt je gelukkiger3. Geen wonder dat we op nr. 3 staan in de top van gelukkigste landen.  Ik had er een 20 minuten durende zoektocht naar kleingeld voor nodig, maar mijn conclusie is dat ik blij ben in een land te leven waar mensen genoeg vrije tijd hebben om aardig voor elkaar te zijn.

      1Nadat ik niemand vond op straat die  €50 kon wisselen in kleingeld, en ik bij visboeren en sportkantines verplicht werd om iets te besteden, was de eigenaar van slagerij Al-Ikhlaas zo aardig om te wisselen.
      2Het is nog mooier: de helft van de studenten was gevraagd een speech over "de barmhartige samaritaan" te geven en de andere helft over "het leven als pastoor". Welke speech de studenten voor hadden bereid bleek totaal niet uit te maken voor hulp aan de zieke bedelaar.
      3Van aardig zijn, schijn je gelukkig te worden. Niet omdat mensen per se iets voor je terug doen, maar puur van het aardig zijn zelf. Dit onderzoek laat dat zien mensen die zeggen sociaal te zijn, ook zeggen gelukkig te zijn. Dat is natuurlijk nog "zelf-rapportage": een neurologisch onderzoek dat het warme gevoel van aardig zijn kan vastleggen zou geweldig zijn, hoewel de magie er dan wel een beetje afgaat.